به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، از میراث آریا، محمد حسن طالبیان گفت: پرونده راه آهن مربوط به میراث صنعتی کشور و پرونده اورامانات/ هورامان در زمره مناظر فرهنگی برای ثبت در فهرست میراث جهانی مطرح می شود. طی چند سال گذشته تلاش قابل توجهی برای تهیه پرونده و رفع موانع ثبت جهانی آن انجام شده است.
معاون میراث فرهنگی تأکید کرد: به دلیل پیچیدگی های فنی و گستردگی محدوده عرصه و حریم این دو پرونده، فرآیند بررسی کارشناسی آن در ایکوموس و کمیته میراث جهانی قابل توجه است.
طالبیان تصریح کرد: نظریه اولیه ایکوموس در خصوص این دو پرونده اعلام شده است و بر اساس نظرات اخذ شده، اورامانات / هورامان از بخت بالایی برای ثبت در فهرست میراث جهانی برخوردار بوده و در خصوص پرونده راه آهن البته مسائلی مطرح شده است. با این وجود در حال رایزنی هایی نهایی برای این دو پرونده هستیم.
او ادامه داد: در سال ۱۳۹۸ برای ارزیابی پرونده راه آهن، بازدیدهای میدانی توسط دو ارزیاب ایکوموس و در سال ۱۳۹۹ نیز ارزیابی میدانی منظر فرهنگی اورامانات / هورامان توسط یک ارزیاب ایکوموس جهانی انجام شده است که پس از ارزیابی های میدانی گفت وگوهای کارشناسی قابل توجه نیز تاکنون بین ایران و ایکوموس انجام شده است.
طالبیان گفت: زمان بررسی پرونده های پیشنهادی در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی از ۲۴ جولای تا ۲۸ جولای (شنبه ۲ مرداد تا چهارشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۰) است، بر اساس برنامه دریافتی از دبیرخانه یونسکو، پرونده ثبت راه آهن در روز یکشنبه ۲۵ جولای (۳ مرداد ۱۴۰۰) و پرونده ثبت منظر فرهنگی اورامانات در روز سه شنبه ۲۷ جولای (۵ مرداد ۱۴۰۰) در کمیته میراث جهانی مطرح خواهد شد.
او عنوان کرد: چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو بدلیل شرایط و پروتکل های ناشی از شیوع کرونا به شکل مجازی برگزار می شود و صرفا اعضای کمیته بین الدول در فوجو چین حضور دارند.
معاون میراث فرهنگی کشور اظهار کرد: در این نشست که تا نهم مرداد ماه ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت، در مجموعه ۳۹ اثر پیشنهادی از سوی اعضای کمیته میراث جهانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت که از این تعداد، ۲۲ اثر آن مربوط به آثار پیشنهادی سال ۲۰۲۰ است که نشست آن به دلیل پاندمی کرونا برگزار نشد.
منطقه اورامانات هورامان
جاذبه فرهنگی منطقه هورامان شامل روستاهای زراعتی است. ساکنان این روستا در شیب های تند به کشاورزی می پردازند. این منطقه در استان کردستان واقع شده و ساکنان آن به گویش هورامی که یکی از شاخه های زبان گورانی است، سخن می گویند. این منطقه عمدتا کوهستانی و دارای دره های پرپیچ و خم و عمیق و رودبارهای بی شمار است. از مجموع آب این چشمه ها و رودبارها دو رودخانه سیروان و لیله تشکیل می شوند که در نقطه ای به نام دروله در نزدیکی مرز ایران و عراق به هم می پیوندند.
بر اساس تحقیقات باستان شناسی، قدیمی ترین ساکنان غرب ایران که هورامان امروزه نیز جزئی از آن است، مردمانی به نام کرتو در حدود هزاره هشتم قبل از میلاد بوده اند که معیشتشان را از دامداری می گذراندند و زندگی کوچ نشینی داشتند که بعدها و در حدود هزاره دوم قبل از میلاد، اولین دسته از آنان یکجانشین شدند و اولین شهر را در منطقه هورامان بنا نهادند. این شهر معروف باستانی که در منطقه ای به نام آتورگه قرار گرفته بود، ءاتوور نام داشت و توسط آشوریان حدود ۳هزار سال پیش به آتش کشیده شد و اکنون در زیر تلی از خاک مدفون است. آتورگه نام قدیمی مکانی در مجاورت پاوه امروزی است که شامل حد فاصل بانوره تا روستای زردوئی است. نام روستای زردوئی تا حدود ۲۰۰ سال پیش آتورگه بوده است که بعدها به زردوئی تغییر نام یافت. بنابراین اولین یکجانشینان هورامان، اجداد مردم زردوئی هستند.
راه آهن سراسری ایران
پیشینه احداث و بهره برداری موفق نخستین راه آهن در ایران به دوره قاجار در سال ۱۲۲۷ خورشیدی (۱۸۴۸ میلادی) از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی بازمی گردد و بقایای این مسیر هنوز در مسیر رشت به پیربازار و یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان وجود دارد.
ایجاد راه آهن سراسری در ایران همواره یکی از آرزوهای بزرگ و ملی محسوب می شد و با اینکه در حدود نیم قرن کوشش هایی برای تحقق آن به عمل آمده بود، تحقق کامل این آرزوی ملی تا سال ۱۳۰۶ به طول انجامید. در سال ۱۳۰۶، قرارداد نقشه برداری برای احداث خطوط راه آهن با کنسرسیومی متشکل از کمپانی آمریکایی یولن و شرکت های آلمانی فیلیپ هولتسمان- ویولیوس برگر زیمینس باواونیون به بهای هر کیلومتر حداکثر ۳۶۸ تومان بسته شد.
بهره برداری کامل از راه آهن سراسری ایران در سال ۱۳۱۴ آغاز شد. علی منصور، وزیر راه و شهرسازی وقت، در دوازدهم مرداد ۱۳۱۴ لایحه ای برای تشکیل مؤسسه راه آهن دولتی کشور به تصویب مجلس شورای ملی رساند تا از اول مهر ۱۳۱۴ نگاه داری و به کار انداختن کلیه اموال و اثاثیه و ابنیه و وسائل نقلیه و ساختمان های فنی متعلق به خطوط آهن و کشتی رانی دریاچه ارومیه را به عهده بگیرد.
تا کنون ٢٢ اثر فرهنگی،تاریخی و ٢ اثر طبیعی ایران به عنوان آثار ملموس و ١۶ اثر و عنصر ارزشمند به عنوان آثار فرهنگی ناملموس در یونسکو به ثبت جهانی رسیده اند.