علی دارابی شامگاه چهارشنبه در جریان سفر به گیلان در بازدید از شهر تاریخی ماسوله در جمع خبرنگاران گفت: پیش تر هیاتی از ایکوموس برای ارزیابی جهانی به این شهر تاریخی سفر کردند.
وی ادامه داد: همچنین هیاتی از باستان شناسان در زمانی ۱۰ روزه به انجام کاوش های باستانی در این منطقه پرداختند .
دارابی اظهار امیدواری کرد: پرونده ثبت جهانی ماسوله هر چه زودتر برای ثبت جهانی آماده شود.
وی بازدید از شهرتاریخی ماسوله و پیشرفت پروژه های در حال مرمت و حفاظت را از جمله برنامه های سفر ۲ روزه خود به گیلان اعلام کرد.
ماسوله در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن در کنار رودخانه های جاری بر پهنه صخره سنگ ها، اراضی شالی و باغ های چای و معماری پلکانی گِلین منحصر به فرد در دل کوهستان همراه با پنجره های چوبی و گلدان های شمعدانی رنگینش، سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و ثبت جهانی آن از سال ۱۳۹۰ در دستور کار قرار گرفت.
شهرک تاریخی ماسوله سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طورموقت ثبت شد تا مسیرهرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود.در گذر سال ها این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بین المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید که بررسی ها و گزارش های متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.
همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندرخم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان گامی مهم در مسیر ثبت جهانی آن محسوب می شد و ارزیاب یونسکو سرانجام پس از گذشت ۱۱ سال از آغاز فرایند ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله، ششم مهر ۱۴۰۱ وارد این شهر تاریخی شد و فرآیند اولیه ثبت جهانی ماسوله را آغاز کرد و قرار شد نتیجه شهریور ۱۴۰۲ در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو اعلام شود.
۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) برگزار شد و خبر ثبت جهانی کاروانسرای تی تی گیلان در قالب پرونده کاروانسراهای ایران به همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی کشور بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد اما از ثبت جهانی ماسوله خبری نشد.
فرصت ثبت جهانی شهرک تاریخی ماسوله از سوی یونسکو باقی ماند لذا برای مردم این سرزمین شوق جهانی شدن کاروانسرای ۶۰۰ساله با ثبت جهانی شهر تاریخی پلکانی شان تمام می شود.
ولی جهانی باستان شناس ایرانی و مدیرکل میراث فرهنگی استان گیلان اظهار کرد: باستان شناسان ایرانی با همکاری باستان شناسی متالورژی دانشگاه آکادمی علوم چین در حال انجام تحقیقات جدید در زمینه محوطه های متالورژی باستانی کشف شده قبلی در هسته و مناطق حایل ماسوله هستند. این اکتشافات مربوط به فعالیت های صنعتی مربوط به ذوب آهن اسفنجی و فلزکاری در دوره تاریخی و اسلامی است.
به گفته جهانی، شواهد باستان شناسی نشان می دهد که منطقه ماسوله شهرک صنعتی مهمی در منطقه برای تولید آهن اسفنجی و ابزارآلات آهنی بوده و شهر تجاری و صنعتی ماسوله تحت تأثیر این فعالیت های صنعتی از دوران ایلخانان در این منطقه شکل گرفته است.
در زمان حاضر باستان شناسان به همراه دیگر متخصصان، طی سلسله پژوهش هایی در حریم منظرشهر تاریخی ماسوله به منظور درج در پرونده ثبت جهانی به شواهد جدیدی از فعالیت های صنعتی مربوط به دوران میانی اسلامی دست یافته اند؛ این پژوهش ها برای تکمیل و پذیرش پرونده ثبت جهانی ماسوله بسیار حائز اهمیت است.
علاوه بر کشف کارگاه صنعتی ، تاریخی با شواهد فلزگری در ارتفاع ۲ هزار و ۵۰۰ متری شهر ماسوله در روزهای اخیرماه گذشته نیز در بررسی های جدید باستان شناسی شواهدی ارزشمند از صنعتگری ذوب آهن اسفنجی ( ماده ای است که از احیای سنگ آهن بدون ذوب کردن به دست می آید) در دوره پارتی در شهر تاریخی ماسوله کشف شده بود.
منبع: ایرنا